بررسی شرایط بهینه عملیاتی در گیاه پالایی خاک های آلوده به سرب و کادمیوم توسط گیاهان بومی ایران

چکیده سابقه و هدف: در دهه اخیر، تکنولوژی گیاه پالایی به دلیل ارزانی، سادگی، استفاده از انرژی نورانی خورشید و برخورداری از مکانیسم های طبیعی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار گردیده است. در این تحقیق، قابلیت پاکسازی خاک های آلوده به سرب و کادمیوم توسط گیاهان بومی ایران مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، از گیاهان گاو پنبه، تاج خروس وحشی و ذرت مورد استفاده قرار گرفت. عصاره‌گیری در نمونه‌‌های خاک با استفاده از نیتریک و هیدرو کلریک اسید و در گیاهان با مخلوط نیتریک، پرکلریک و سولفوریک اسید انجام گردید. میزان سرب و کادمیوم در نمونه های خاک و گیاه به کمک دستگاه جذب اتمی " Perkin-Elmer" تعیین شد. نتایج: میزان سرب( خاک های قلیایی) در ریشه گیاهان بیشتر از اندام های هوایی و در خاک های اسیدی(به جز ذرت) کمتر از اندام های هوایی بوده است. این مقادیر در تیمارهای گروه 3 و در اندام های زیر زمینی و هوایی گاو پنبه، تاج خروس و ذرت بر حسب میلی گرم بر کیلو گرم (خاک های قلیایی) به ترتیب(5/54، 5/25)، (69، 6/37) و (47، 32) و در خاک های اسیدی به ترتیب (4/71، 5/92)، (89، 5/120) و (85، 7/66) بدست آمد. میزان کادمیوم نیز در اندام های گیاهان و در خاک های قلیایی به ترتیب (5/6، 4)، (8، 2/6) و (6/5، 4/3) و در خاک های اسیدی به ترتیب (8/5، 5/4)، (6/7، 4/5) و (6، 8/4) میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. میزان بیوماس تولیدی گیاهان درخاک های آلوده (گروه 3) کمتر از تیمار شاهد و گروه های 1 و 2 بود. نتیجه گیری: با توجه به افزایش میزان جذب و تجمع سرب و کادمیوم در گیاهان رشد یافته در خاک های اسیدی و قلیایی و میزان بیوماس گیاهان ذرت و تاج خروس وحشی، کاربرد این دسته از گیاهان بومی به منظور پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین در مناطق مختلف کشور مناسب می باشد. واژه های کلیدی: گیاه پالایی، ذرت، تاج خروس وحشی، گاو پنبه، خاک، سرب، کادمیوم، وصول مقاله :15/1/91 اصلاحیه نهایی: 11/4/91 پذیرش: 18/4/91